Arap Sosyalist Baas Partisi ("diriliş" anlamına gelir; Ḥizb al-Ba'th al-'Arabī al-Ishtirākī) Suriye yanlısı Baas hareketi olarak da anılan, Arap dünyasında şubeleri olan neo-Baasçı bir siyasi partidir. Parti, Şubat 1966'da Baas Partisi'ndeki bölünmeden çıktı ve Suriye'de hükümeti yönetti. 1970-2000 yılları arasında partiye Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad başkanlık etti. 2000 itibarıyla, liderlik, oğlu Beşşar Esad (Suriye bölgesel örgütünün başkanı) ve Abdullah el-Ahmar (pan-Arap ulusal örgütünün başkanı) arasında paylaşıldı. Partinin Suriye kolu, Suriye liderliğindeki Baas Partisi içindeki en büyük organizasyondur.
Hafız el-Esad, 1970'te partinin Suriye Bölge Komutanlığı sekreteri ve 1970'in sonlarında Milli Komutanlığın Genel Sekreteri oldu.12 Hafız Esad, merhum olmasına rağmen, Milli Komutanlığın resmi Genel Sekreteriydi. Beşar Esad, 2000 yılında babasının ölümünden sonra Suriye'deki partinin Bölge Sekreteri oldu.3 Abdullah el-Ahmar, 1970'lerden beri yürüttüğü Milli Komutanlığın Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.45
Arap Sosyalist Baas Partisi'nin 14. Konferansı'nda, partinin kuruluşundan bu yana lider organı olan Ulusal Komutanlık lağvedildi ve yerine Ulusal Konsey getirildi. Ulusal Konsey'in Arap Sosyalist Baas Partisi'nin bölgesel şubelerinin bölge sekreterlerinden oluşmasına karar verildi.
Beşşar Esad Ulusal Konsey Genel Sekreteri seçildi.
Not: 1. – 8. Ulusal Kongreler için, 1966 öncesi birleşik Baas Partisi tarafından düzenlenen ulusal kongrelere bakınız.
Parti, Eflak ve Bitar'ın bölünmeden önceki liderliğine dayanan bir politika olan Leninist çizgide örgütlenmektedir.6 Partinin en yüksek organı Parti Kongresidir. Kongre, bir Genel Sekreter ve bir Ulusal Komutanlık seçer. Ulusal Komutanlığa bağlı olarak, partinin faaliyet gösterdiği her eyalet için bir Bölge Komutanlığı vardır. Bölgeler, şubelere ayrılmıştır. Bir şube iki veya daha fazla birlikten oluşur. Bir birlik üç ila yedi hücreden oluşur.7 Her hücrenin üç ila yedi üyesi vardır.8
Teoride, partinin Ulusal Komutanlığı tüm Arap milleti için embriyonik hükümettir. Organ, yarısı Suriyeli 21 üyeden oluşmaktadır.9 Uygulamada, Suriye Bölge Komutanlığı parti içindeki daha güçlü kurumdur.10 Suriye Bölgesel Komutanlığı, Suriye'deki gerçek siyasi liderliktir; Ulusal Komutanlığın gücü gerçek olmaktan çok sembolik haldedir. Ulusal Komutanlıkta bir sandalye, aktif siyasi yaşamdan emekli olan Suriyeli politikacılara verilen onursal bir görevdir. Hafız el-Esad'ın Ulusal Komutanlık toplantılarına nadiren katılacak zamanı vardı. Bunun yerine, Parti İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Zuheyr Masharika veya Abdülhalim Haddam'ı Ulusal Komutanlık toplantılarında temsil etmesi için atadı.11 Teoride, Ulusal Komutanlık din propagandası yapabilir ve Arap dünyasında yeni Bölgesel Komutanlıklar oluşturabilir ve daha zayıf Bölgesel Komutanlıkları destekleyebilir, ancak Suriyeli politika yapıcıları bu kapasiteyi kısıtladı.12
Filistinli Samir el-Attari 1970'lerde Milli Komutanlığın üyesiydi.13 1970 yılına kadar Es-Saike, Cedid'in kontrolü altında kaldı.14
Es-Saike liderleri
Bölge Sekreterleri
Parti Irak'ta bazen solcu Baas veya Kutr el-Iraq olarak biliniyordu.1718 Irak'taki partinin önde gelen üyeleri arasında Mahmud eş-Şeyh Radhi, Fevzi Mutlak er-Ravi ve Dr. Mahmud Şamsa yer almaktadır.19 Parti, Saddam Hüseyin'in20 yönetimine karşı çıktı ve onun tarafından hedef alınan ilk gruplardan biri oldu. Parti, hükümetinin baskısı sonucu yüzlerce kadrosunu kaybetti. Radhi 1970'lerde Suriye'de bulunuyordu.
Parti, Saddam hükümetini "faşist" olarak nitelendirdi.21 1980'de İran-Irak Savaşı patlak verdiğinde parti, Irak Komünist Partisi, Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Kürt Sosyalist Partisi ile birlikte Irak Yurtsever ve Demokratik Cephesi'nin oluşumunda yer aldı. Cephe Saddam'ı devirmeye yemin etti.22 (Suriye, Irak-İran Savaşı'nda İran'ı destekledi. )
1980'lerde parti, Irak İslam Yüksek Konseyi ile işbirliği yapmaya başladı. Parti, 1989 yılında Şam'da Iraklı muhalif grupların ilk genel konferansını düzenledi. 1991'de Beyrut'ta Iraklı muhalif grupların katıldığı bir konferansa da katıldı.23 1999'da Radhi Birleşik Krallık'ta kalıyordu. Parti, Irak Ulusal Güçleri Koalisyonunu oluşturan üç ana gruptan (Irak Komünist Partisi ve İslami Davet Partisi ile birlikte) biriydi. Koalisyon, Saddam Hüseyin'e ve ABD'nin askeri müdahalesine karşıydı.24 2003 Irak işgaline giden süreçte parti, ABD'nin sürgündeki Iraklı muhaliflerin örgütlenmesine katılımını açıkça kınadı.
Saddam yönetiminin düşmesinden sonra, Baassızlaştırma yasasının partiye de uygulanıp uygulanmadığı konusunda kafa karışıklığı ortaya çıktı. Radhi, 2008 yılında partinin Irak içinde faaliyet göstermesine ve uzlaşma sürecine katılmasına izin verilmesini talep etti.25 Yanıt olarak Irak hükümeti, Kutr el-Irak'ı Saddam'ın Baas'ından farklı olarak gördüklerini çünkü Kutr el-Irak'ın Saddam yıllarında muhalefet konferanslarına katılmış olduğunu açıkladı.26 2009'dan bu yana Irak bölgesel örgütü hâlâ Suriye'de bulunmaktadır.27
2018 yılında Londra'da oturan Radhi, Bağdat'ı ziyaret etti ve uzlaşma görüşmeleri sırasında Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum ile bir araya geldi.28
Lübnan şubesi, Baas Partisi'nin bölündüğü 1966'da kuruldu. Lübnan İç Savaşı sırasında partinin Esad Taburu adında silahlı bir milis birliği vardı.29 Parti, dini devleti ortadan kaldırmak için Kamal Canbolat'ın İlerici Sosyalist Partisi ile güçlerini birleştirdi.30 Ulusal Demokratik Hareket, partinin katıldığı Ulusal Demokratik Cephe tarafından değiştirildi.31 Parti, Lübnan'da İsrail güçlerine karşı direniş örgütledi.32 Temmuz 1987'de Birleşme ve Kurtuluş Cephesi'nin kurulmasında yer aldı.33
2009 parlamento seçimlerinde parti, 8 Mart İttifakı'nın bir parçası olarak iki sandalye kazandı. Partinin milletvekilleri Asım Kanso ve Kasım Haşim'dir.34 Partinin şu anki lideri Fayiz Şükür'dur. Suriye Başbakanı Vail Nadir el-Halki, Suriye yönetimini desteklediklerini ve Suriye'nin Lübnan işgali zamanlarında Esadlara sadık kaldıklarını belirterek Lübnan Bölge Şubesi liderliğini övdü.35
1981'de Moritanya'da bir Suriye şubesi kuruldu.36
1980'lerde partiye Arap Sosyalist Baas Partisi - Sudan Örgütü adı verildi (Irak yanlısı Arap Sosyalist Baas Partisi - Sudan Bölgesi olarak adlandırılan partiden farklıdır). Parti 1986 seçimlerine İlerici Ulusal Cephe'nin bir parçası olarak katıldı.37
Parti, üçüncü bölgesel kongresini 5-6 Şubat 2009'da Hartum'da gerçekleştirdi. Kongrede 23 üyeli bir Merkez Komitesi, 11 üyeli bir Bölge Komutanlığı ve bir bölge sekreteri (El-Ticani Mustafa Yasin) seçildi. Kongrede, partinin milli cephe oluşturmak adına Ulusal Kongre Partisi ile işbirliği arayışında olduğu belirtildi.3839 Parti, Güney Sudan'ın bağımsızlığına şiddetle karşı çıktı.
2010 yılında Arap Sosyalist Hareketi Genel Sekreteri Ahmed el-Ahmed'in Sudan bölgesel liderliğinin bir üyesi olduğu bildirildi.40
Bölge Sekreterleri
Parti sloganı olan "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasasında yer almaktadır.42 Anayasanın sekizinci maddesine göre "Baas Partisi toplumda ve devlette önde gelen taraftır. Halk kitlelerinin kaynaklarını birleştirme ve onları Arap ulusunun hedeflerinin hizmetine sunmaya çalışan Ulusal İlerici Cephe'ye önderlik etmektedir. " 43 Anayasa 1973'te kabul edildi.44 Suriye Arap Cumhuriyeti anayasasına göre cumhurbaşkanı adayını partinin Bölge Komutanlığı aday gösterir.4546 Anayasa açıkça cumhurbaşkanının partinin lideri olması gerektiğini söylemiyor, ancak Ulusal İlerici Cephe (UİC) tüzüğü Suriye Arap Cumhuriyeti başkanı ve parti sekreterinin aynı zamanda UİC'nin başkanı olduğunu belirtiyor.
Parti, 1963'ten beri Suriye parlamentosuna hakimdir.47 Parti Ulusal İlerici Cephe'ye liderlik etmekte ve bu anayasa uyarınca yapılan tüm seçimlerde Cephe için ayrılan 167 parlamento sandalyesinin çoğunluğunu elde etmiştir.48 2003 parlamento seçimlerinde parti 135 sandalyeyi elde etti.
2000'lerin ortalarında, Suriye'deki parti üyeliğinin 800.000 olduğu tahmin ediliyordu. Suriye'deki kilit parti organları El-Baas ve El-Tevra'dır.49
Suriye Bölge Komutanlığı 21 üyeye sahiptir.50 1987 itibarıyla Suriye Bölge Komutanlığı, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin üç başkan yardımcısı, Başbakan, Savunma Bakanı, Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı, parlamento başkanı, Halep ve Hama parti sekreterleri, sendikalar, ekonomi ve yüksek öğrenimden sorumlu parti bürolarının başkanlarınden oluşuyor..
Yedinci Suriye bölgesel parti kongresi Ocak 1980'de yapıldı. Kongre, Bölge Komutanlığı ile yerel şubeler arasında aracılık organı olarak görev yapacak yeni bir Merkez Komite kurdu. Merkez Komitesinin 75 üyesi vardı. Sekizinci bölge kongresi, Merkez Komitesini 95 üyeye genişletme kararı aldı. Merkez Komitesi, daha önce bölge kongre delegeleri tarafından yapılan Bölge Komutanlığı'nı seçmekle görevlendirildi. Merkez Komitesi, kongre oturumda olmadığı zamanlarda bölgesel kongreyi temsil eder.51
Partinin Suriye'de 19 şubesi var: 13 vilayetin her birinde bir: Şam'da bir, Halep'te bir ve dört üniversitenin her birinde bir.52 Çoğu durumda, bir vilayetin valisi, polis şefi, belediye başkanı ve diğer yerel yetkililer Şube Komutanlığını oluşturur, ancak Şube Komutanlığı Sekreteri ve diğer yürütme pozisyonları partinin tamamıyla doldurulur.
Suriye bölgesel parti kongresi dört yılda bir düzenleniyor. Kesin bir şekilde planlanmış bir mesele olsa da, bölgesel kongre güncel olaylar hakkında gerçek tartışmalar için bir mekan olmuştur. Yolsuzluğa ve ekonomik durgunluğa yönelik eleştiriler 1985 bölgesel kongresinde samimi de olsa dile getirildi. Bu kongreye 771 şube delegesi katıldı.53
Parti, Suriye silahlı kuvvetleri içerisinde paralel bir yapıya sahiptir. Askeri sektör Bölge Komutanlığında temsil edildiği ve bölgesel kongrelere delegeler gönderdiği için askeri ve sivil sektörler yalnızca bölgesel düzeyde buluşmaktadır. Askeri sektör, tabur düzeyinde faaliyet gösteren şubelere ayrılmıştır. Bir askeri parti şubesinin başkanına tevcihi ("rehber") denir.54
Partinin 1980'de kurulmuş bir Teftiş ve Kontrol Komitesi vardır.55 Parti Güvenlik Yasası, parti içindeki "sapmaları" ve partiye yönelik saldırıları suç sayarak 1979'da kabul edildi.
Partinin kitle örgütlerindeki çalışmaları koordine etmek için üç bürosu vardır: Halk Örgütleri Bürosu (Halk Ordusu milislerini, Devrimci Gençlik Birliği, Öğrenci Birliği ve Suriyeli Kadınlar Genel Birliği'ni koordine eden); İşçi Bürosu (Genel Sendikalar Federasyonunu koordine eden); ve Köylü Bürosu (Köylüler Federasyonu'nu koordine eder).56 Çocuklar, ilkokullu erkek ve kız çocukları için bir organizasyon olan Öncüler'e katılır. Öncüler, silahlı kuvvetler tarafından işletilen paramiliter yaz kamplarına katılır. 1970'lerin ortasında parti, köylülerin Köylüler Federasyonu'na taşınması için kitlesel bir kampanya yürüttü.57
Partinin, Yüksek Siyaset Enstitüsü (Şam Üniversitesi'nin yüksek lisans okulu) dahil olmak üzere kendi siyasi eğitim sistemi vardır.58
Abdülhalim Haddam, 2005 ortalarında Ulusal Komuta ve Merkez Komite üyeliğinden istifa etti.59
Şam merkezli Baas Partisi ile bağlantılı resmi bir yapı yok. Tunus'taki çoğu Baasçı, Baas Hareketi'nin veya daha solcu ve radikal Arap ve Demokratik Öncü Partisi'nin üyeleri olarak Iraklı fraksiyonu destekliyor. Şam merkezli Ulusal Komutanlığın bir üyesi olan Muhammed Salih Hermassi başkanlığındaki çok az sayıda militan tarihsel olarak Şam ile bağlantılı.
Arap Baas İlerici Partisi yasal olarak ilk kez 1993 yılında tescil edildi. Küçük bir branştır ve bir WikiLeaks belgesine göre, "çok az sayıda taraftar" a sahiptir. Şube, küçük boyutuna rağmen, lideri Fuad Dabbur aracılığıyla Ürdün medyasında iyi bir iz elde edebilmektedir. Dabbur'un dış politika hakkındaki ateşli açıklamaları basında sık sık alıntılanmaktadır.60 Parti, Irak yanlısı Arap Sosyalist Baas Partisi'nden daha az bilinmektedir.61 Suriye ağırlıklı Baas Partisi'nin Ürdün'deki parti koludur.62 Fuad Dabbur, şubenin Bölge Sekreteridir.63 Partinin 200'den az üyesi olduğuna inanılmaktadır.64
Bölge Sekreterleri
Yemen'de Baasçılık 1950'lerde ortaya çıktı. Parti 1990 yılına kadar yeraltında çalıştı. 31 Aralık 1995'te Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi olarak resmi tescil aldı (diğer grubun Ulusal Arap Sosyalist Baas Partisi olarak kaydolması gerekiyordu). Yemen'deki partinin bölge sekreteri Muhammed el-Zübeyir'dir.65 Parti 1993 parlamento seçimlerinde yedi sandalye kazandı. 1997 ve 2003 parlamento seçimlerinde parti iki sandalye kazandı. 2003'te parti ulusal oyların %0,66'sını aldı. Parti, 1999 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ali Abdullah Salih'i destekledi.66
Abdullah el-Ahmar, 2006 yılında 4. Yemen Baas Bölgesel Kongresi'nde bir merkez parti delegasyonunu yönetti.67
Aralık 2008'de, parti ve Ulusal Arap Sosyalist Baas Partisi, siyasi faaliyetlerini koordine etmeyi kabul etti.68
Kasım 2010'da, Yemen'deki partinin en önemli liderlerinden biri olan Ali Ahmed Nasır el-Dahab öldü. 1993'ten beri Bölge Komutanlığı sekreter yardımcısı ve Parlamento üyesiydi.6970
Mart 2013'te, bölgenin Kadınlar bölümü başkanı Linda Muhammed, Yemen yönetiminin Beşar Esad ve Suriye Baas'ına verdiği sürekli desteği protesto etmek için partiden ayrıldı.71
Bölge Sekreterleri
Bölge Sekreter Yardımcısı
Orijinal kaynak: baas partisi (suriye ağırlıklı hizip). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Al-Ray News. اخبار العراق كما اوردتها الصحافة العربية والعالمية ↩
Al-Ittihad. لا تفرطوا بـ"قيادة قطر العراق"..! ↩
U.S. Labor Against War. *Who's Who in the Iraqi Opposition * ↩
National Information Center. الأحزاب السياسية في الجمهورية اليمنية ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page